Ważne jest, by rodzice w odpowiednim momencie podsuwali dziecku adekwatne, rozwijające je zajęcia, gdyż musi ono być właściwie stymulowane na konkretnych etapach rozwoju.
Psychologowie podkreślają, że bardzo istotną rzeczą jest pamiętanie o specyfice tempa rozwoju dziecka, o tzw. okresach krytycznych. E. Lennenberg, który badał rozwój języka, postawił hipotezę, że każdy człowiek przechodzi w swoim życiu okres krytyczny, gdy jego umysł jest najbardziej podatny na naukę języka i rozwój zdolności werbalizowania myśli. Czas ten trwa od 1 do 12 roku życia i wtedy właśnie najłatwiej jest dziecku posiąść umiejętność rozumienia mowy i werbalnego komunikowania się z otoczeniem.
Znany jest przypadek Genie, opisanej w literaturze jako jedno z wielu dzikich dzieci, która przez 13 lat życia była ofiara przemocy w rodzinie i od czasu narodzin była izolowana w ciasnym pokoju i odcięta od jakiejkolwiek formy komunikacji. Wynikiem tego był widoczny niedorozwój mowy i zupełna niezdolność posługiwania się językiem.
F. Corominas natomiast rozszerzył tę tezę na inne umiejętności: czytanie, pisanie, liczenie, myślenie przyczynowo-skutkowe, a również posłuszeństwo i umiejętność utrzymania porządku, czy personalizację, rozumianą jako kształtowanie się osobowości. Uzasadniał, że jeżeli dziecko w okresie sensorycznym (bo tak nazwał okres krytyczny), nie uzyska możliwości stymulacji konkretnej „wrażliwej” w tym czasie umiejętności np. utrzymywania porządku (między 0,5 a 5 rokiem życia), to może w starszym wieku zaistnieć z tym duży problem i będzie to od nas, rodziców w przyszłości wymagało bardzo dużego wysiłku, by nauczyć nasze dziecko dyscypliny robienia porządku. A niektórych funkcji, jak np. mowy, jeśli nie jest ona intensywnie stymulowana w okresie krytycznym, może nie udać się nigdy opanować w stopniu prawidłowym.
Zbadano również, że najlepszym momentem na rozpoczęcie przez dziecko nauki w szkole jest okres między 6 a 7 rokiem życia, bo dojrzałe są już wtedy procesy logicznego myślenia, pamięć operacyjna, zdolność gromadzenia informacji w pamięci trwałej oraz umiejętności społeczne i stabilizacja emocji. Jednak nie dla każdego dziecka dojrzałość szkolna, obejmująca rozwój fizyczny, poznawczy, emocjonalny i społeczny, pojawia się w tym samym czasie. Więc, by zapewnić dziecku dobry start w szkole, zasadne jest niekiedy odroczenie rozpoczęcia nauki w wieku 7 lat. Wtedy potrzebny jest kontakt z psychologiem dziecięcym i fachowa ocena jego rozwoju.
Dorota Krupska-Tokarska